Türkiye-Rusya-?ran Üçlü Zirvesi sonras? yay?mlanan ortak bildiride, toplant?da Suriye'deki güncel durumun ele al?nd??? belirtilerek, “Liderler, Suriye'nin egemenli?i, ba??ms?zl???, birli?i ve toprak bütünlü?ü ile Birle?mi? Milletler ?art?'n?n amaç ve ilkelerine olan kuvvetli taahhütlerini vurgulam??lard?r” denildi.
 

Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an, Rusya Devlet Ba?kan? Vladimir Putin ve ?ran Cumhurba?kan? Hasan Ruhani'nin kat?l?m?yla, Çankaya Kö?künde gerçekle?tirilen Suriye konulu Üçlü Zirve'nin ard?ndan ortak bildiri yay?mland?.

“SUR?YE’DE SAHADAK? GÜNCEL DURUM ELE ALINDI”

Bildiride, Üçlü Zirve'de Suriye'de sahadaki güncel durumun ele al?nd??? ve 14 ?ubat 2019 tarihinde Soçi'de yap?lan son toplant?lar?n ard?ndan meydana gelen geli?melerin gözden geçirildi?i belirtilerek, aralar?ndaki anla?malar uyar?nca üçlü e? güdümü güçlendirme hususundaki kararl?l?klar?n yinelendi?i kaydedildi.

Liderlerin, "Suriye'nin egemenli?i, ba??ms?zl???, birli?i ve toprak bütünlü?ü ile Birle?mi? Milletler ?art?'n?n amaç ve ilkelerine olan kuvvetli taahhütlerini vurgulam??lard?r" ifadesine yer verilen bildiride, bu ilkelere evrensel düzeyde sayg? gösterilmesi ve kim taraf?ndan gerçekle?tirildi?ine bak?lmaks?z?n, hiçbir eylemin bu ilkelere halel getirmemesi gerekti?inin alt? çizildi.

BM Güvenlik Konseyinin (BMGK) 497 say?l? karar? ba?ta olmak üzere Suriye Golan?'n?n i?galini reddeden ilgili BM kararlar?n?n hükümleri dâhil, herkes taraf?ndan tan?nan uluslararas? hukuk kararlar?na sayg? gösterilmesi gereklili?inin bu çerçevede teyit edildi?i kaydedilerek, "ABD yönetiminin i?gal alt?ndaki Suriye Golan?'na dair uluslararas? hukukun a??r ihlalini te?kil eden ve bölgesel bar?? ile güvenli?i tehdit eden karar? k?nand?" ifadesi kullan?ld?.

Bildiride, ?srail'in Suriye'ye yönelik askerî sald?r?lar?n?n istikrar? bozdu?u, ülkenin egemenli?i ile toprak bütünlü?ünü ihlal etti?i ve bölgedeki gerilimi t?rmand?rd??? de?erlendirildi.

“TERÖRLE MÜCADELE K?SVES? ALTINDA SAHADA YEN? GERÇEKL?KLER YARATILMASINA DA?R HER TÜRLÜ G?R???M REDDED?LD?”

Suriye'nin kuzeydo?usundaki güvenlik ile istikrar?n ancak ülkenin egemenli?ine ve toprak bütünlü?üne sayg? temelinde sa?lanabilece?i vurgulanan bildiride, bu çabalar? koordine etme konusunda anla??ld???na i?aret edildi.

“Suriye'de gayrime?ru öz yönetim te?ebbüsleri dâhil olmak üzere terörle mücadele kisvesi alt?nda sahada yeni gerçeklikler yarat?lmas?na dair her türlü giri?im reddedildi” de?erlendirilmesine yer verilen bildiride, Suriye'nin egemenli?i ve toprak bütünlü?ünü zay?flatmay? amaçlayan ve kom?u ülkelerin millî güvenli?ini tehdit eden ayr?l?kç? gündemlere kar?? durma kararl?l?klar? ifade edildi.

?dlib Gerginli?i Azaltma Bölgesi'ndeki durumun ayr?nt?l? ?ekilde gözden geçirildi?i kaydedilen bildiride, liderlerin 17 Eylül 2018 tarihli muht?ra ba?ta olmak üzere, ?dlib ile ilgili bütün anla?malar?n tüm unsurlar?yla hayata geçirilmesiyle sahada sükûnetin sa?lanmas? gereklili?ine dair kararl?l?klar?n? vurgulad?klar? belirtildi.

Liderlerin, "Heyet Tahrir ?am" terör örgütünün bölgedeki varl???n? art?rmas?ndan duyduklar? ciddi kayg?y? ifade ettikleri vurgulanan bildiride, BMGK taraf?ndan terörist olarak tan?mlanan DEA?, Nusra Cephesi ile El Kaide veya DEA? ve di?er terör örgütleriyle ba?lant?l? tüm di?er bireyler, gruplar, te?ebbüsler ve olu?umlar?n tamamen ortadan kald?r?lmas? amac?yla aralar?ndaki i? birli?ini sürdürme kararl?l?klar?n?n teyit edildi?i vurguland?.

“?HT?LAF SUR?YEL?LER?N ÖNCÜLÜ?Ü VE EV SAH?PL???NDE SONA ERD?R?LEB?LECEK”

Bildiride, Suriye ihtilaf?na askeri çözüm getirilemeyece?ine ve ihtilaf?n yaln?zca Suriyelilerin öncülü?ünde ve ev sahipli?inde, BM'nin kolayla?t?r?c?l???nda, BMGK'nin 2254 say?l? karar?yla uyumlu siyasi süreç yoluyla sona erdirilebilece?ine dair inanç teyit edildi.

Bildiride, liderlerin Anayasa Komitesinin olu?umuna dair çal??man?n ba?ar?yla tamamlanmas?ndan duyduklar? memnuniyet dile getirilerek, BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen'in usul kurallar? hakk?nda Suriyeli taraflar aras?nda anla?ma sa?lama çabalar?na destek verildi.

Liderlerin, Suriyelilere yönelik insani yard?m? art?rma ihtiyac?n? vurgulad??? belirtilen bildiride, Suriyelilerin ac?lar?n?n hafifletilmesini ve siyasi çözüm sürecindeki ilerlemenin desteklenmesini teminen uluslararas? toplumun üyelerine ve BM ile insani ajanslar?na külfet payla??m?nda daha geni? sorumluluk üstlenme ve su ile enerji kayna?? ?ebekeleri, okullar, hastaneler ve insani may?n eylemi dâhil insani alt yap?y? eski hâline getirmek suretiyle Suriye'ye yapt?klar? insani yard?m? art?rma ça?r?s? yap?ld?.

Mültecilerin ve ülke içinde yerlerinden edilmi? ki?ilerin Suriye'de ikamet ettikleri yerlere güvenli ve gönüllü olarak geri dönü?lerini kolayla?t?rma ihtiyac?n?n ve bu ki?ilerin geri dönme ile desteklenme haklar?n?n korunmas?na de?inilen bildiride, ?u ifadelere yer verildi: "Bu ba?lamda yeniden iskân edilmelerini ve normal bir hayata kavu?turulabilmelerini teminen uluslararas? topluma uygun katk?larda bulunma ça?r?s? yapm??lar ve Birle?mi? Milletler Mülteciler Yüksek Komiserli?i (BMMYK) ile di?er uluslararas? uzmanl?k kurulu?lar? da dâhil olmak üzere ilgili tüm taraflarla e?güdümü sürdürmeye haz?r olduklar?n? teyit etmi?lerdir. Suriye’ye yönelik insani yard?ma ve Suriyeli mültecilerin geri dönü?lerine dair uluslararas? konferanslar düzenleme giri?imlerinde e?güdüm yapmada mutab?k kalm??lard?r."

Irak ve Lübnan'?n yeni gözlemciler olarak Astana format?na kat?l?m?n?n memnuniyetle kar??land??? kaydedilen bildiride, Suriye meselesine ilaveten son dönemde ya?anan bölgesel ve uluslararas? geli?meler ile farkl? alanlarda yürüttükleri i? birli?ini ele alan liderlerin, aralar?nda ortak ekonomik ve ticari i? birli?ini güçlendirme karar? ald??? belirtildi.

Bildiride, ?ran ?slam Cumhuriyeti Cumhurba?kan? Hasan Ruhani'nin daveti üzerine, müteakip Üçlü Zirve'nin ?ran ?slam Cumhuriyetinde yap?lmas?n?n kararla?t?r?ld??? kaydedildi.
https://www.tccb.gov.tr/assets/video/2019D/2019-09-16-ucluzirve-06-zirve.mp4