Cumhurba?kan? Erdo?an: "Terör örgütleri ile mücadelemiz, nerede ve kimler taraf?ndan desteklendi?ine bak?lmaks?z?n her daim sürecektir. Milli güvenli?imize kasteden ?er odaklar?n? Suriye'den söküp atmakta kararl?y?z. Astana garantörleri olarak, Rusya Federasyonu ve ?ran'dan beklentimiz bu mücadelede Türkiye'ye destek olmalar?d?r."

Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an, Tahran Uluslararas? Konferans Salonu'nda, Türkiye, ?ran ve Rusya aras?nda düzenlenen "Astana Format?nda Yedinci Üçlü Zirve Toplant?s?"n?n aç?l???nda konu?tu.

?ran Cumhurba?kan? ?brahim Reisi ve Rusya Devlet Ba?kan? Vladimir Putin'i selamlayarak konu?mas?na ba?layan Cumhurba?kan? Erdo?an, zirve toplant?lar?n?n 7'ncisine ev sahipli?i yaparak kendilerini bulu?turan ?ran Cumhurba?kan? ?brahim Reisi'nin ?ahs?nda ?ran Hükûmetine ve halk?na misafirperverlikleri için te?ekkür etti.

Cumhurba?kan? Erdo?an, bu formatta en son 2019'da Ankara'da bir araya geldiklerini hat?rlat?rken, koronavirüs salg?n? nedeniyle 2020'deki toplant?y? çevrim içi olarak gerçekle?tirdiklerini söyledi. Cumhurba?kan? Erdo?an, "?n?allah önümüzdeki dönem daha s?k görü?me imkân? bulaca??z." diye konu?tu.

Suriye krizi kaynakl? meydan okumalar?n bunu gerekli k?ld???na i?aret eden Cumhurba?kan? Erdo?an, ?öyle devam etti:

"Astana Platformu, etkin çözümler üretebilen ve bunlar?n hayata geçirilmesi amac?yla somut ad?mlar atabilen yegâne giri?imdir. Biri ile mücadele için di?erinin ta?eron olarak kullan?lmas? gibi mülahazalar? kabul etmiyoruz. Terör örgütleri ile mücadelemiz, nerede ve kimler taraf?ndan desteklendi?ine bak?lmaks?z?n her daim sürecektir. Millî güvenli?imize kasteden ?er odaklar?n? Suriye'den söküp atmakta kararl?y?z. Astana garantörleri olarak, Rusya Federasyonu ve ?ran'dan beklentimiz bu mücadelede Türkiye'ye destek olmalar?d?r. Görü?melerimizde evvelce var?lan mutabakatlar?n uygulama durumunu da gözden geçirdik. PKK, YPG, PYD terörü hepimizin ortak meselesidir. Astana garantörleri olarak, bugüne kadar sergiledi?imiz i? birli?ini sürdürerek bu hedeflere el birli?i ile ula?aca??m?za yürekten inan?yorum. Ancak Suriye'nin huzuru ile birlikte toprak bütünlü?ü kar??s?nda en önemli tehdit terör belas?d?r. DEA?, PKK, PYD, YPG ve di?er tüm terör örgütleriyle mücadele kesintisiz bir ?ekilde sürdürülmelidir."

"Bölücü terör örgütü i?gal etti?i topraklardan tamamen sökülüp at?lmal?"

PKK, PYD ve YPG'nin F?rat'?n bat?s?nda ve do?usunda terör eylemlerine devam etti?ini bildiren Cumhurba?kan? Erdo?an, Suriye halk?na yap?lacak en büyük iyili?in bölücü terör örgütünün i?gal etti?i topraklardan tamamen sökülüp at?lmas? oldu?unu vurgulad?.

"Bölgemizin gelece?inde, bölücü teröre ve uzant?lara yer olmad???n?n kesin olarak anla??lmas? gerekiyor." diyen Cumhurba?kan? Erdo?an, konu?mas?n? ?öyle sürdürdü:

"Türkiye, güney s?n?r? boyunca terörden ar?nd?rd??? bölgelerle hem sivillerin hayat?n? korumu? hem düzensiz göçü engellemi? hem de Suriye'nin toprak bütünlü?üne önemli katk? vermi?tir. Önümüzdeki dönemde de eli kanl? terör örgütlerine yönelik tavizsiz mücadelemizi sürdürece?iz. ?htilaf?n, BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 say?l? karar? temelinde yürütülecek bir siyasi süreçte son bulmas? ortak temennimizdir. Bu sürecin nas?l h?zland?r?labilece?ini ve bu amaçla mü?terek ne tür ad?mlar atabilece?imizi isti?are edece?iz. Suriye halk?n?n acil insani ihtiyaçlar?n?n kesintisiz ve ayr?m gözetmeksizin idame ettirilmesi hepimiz için öncelik ta??yor. Suriyeli s???nmac?lar?n ülkelerine gönüllü, güvenli ve onurlu geri dönü?leri de Astana sürecinin önemli gündem maddelerinden biridir."

Birçok önemli konuyu masaya yat?racaklar? zirve toplant?s?n?n hay?rlara vesile olmas?n? temenni eden Cumhurba?kan? Erdo?an, bugünkü isti?arelerin, al?nacak kararlar?n, Suriye'deki siyasi geçi? sürecinin ilerletilmesine yard?mc? olmas?n? da özellikle temenni etti?ini söyledi.

PKK, PYD ve YPG örgütünün ald??? d?? destekle Suriye'nin bölünmesini peki?tirecek ad?mlar att???n? gördüklerini dile getiren Cumhurba?kan? Erdo?an, ?unlar? kaydetti:

"Bu terör örgütü, bölücü gündemini ilerletirken, sald?r?lar?n? sürdürürken, Türkiye'nin kay?ts?z ve hareketsiz kalmas?n? beklemek mümkün de?ildir. Siz de?erli dostlar?m?zdan Türkiye'nin güvenlik endi?elerini anlad???n?za dair ifadeler duyuyorum. Buna müte?ekkirim, ancak sadece sözler yaralara derman olmuyor. PKK, YPG, PYD unsurlar?n?n s?n?r?m?zdan en az 30 kilometre öteye tamamen çekilmesi, zaman?nda yap?lan mutabakatlar?n bir gere?idir. Ancak, bu hala gerçekle?memi?tir. Tel R?fat ve Münbiç, terör yata?? haline dönü?mü?tür. Terör örgütünün s???nd??? bu limanlar? temizlemenin vakti esasen çoktan gelmi?tir. Astana ortaklar?m?zdan beklentimiz, Suriye'de istikrar?n sa?lanmas?na yönelik çabalar?m?za samimi destek vermeleridir. Sayg?de?er Devlet Ba?kanlar?, mesafe katetmemiz gereken bir di?er alan, siyasi süreçtir. Anayasa komitesi gayretlerimiz sonucu faaliyete geçmi?, bugüne kadar sekiz defa toplanm??t?r. Önümüzdeki hafta yap?lmas? planlanan dokuzuncu toplant?n?n ertelenmesi üzücüdür. Rus dostlar?m?z?n toplant? mekân? konusunda baz? endi?eleri oldu?unu biliyorum."

Bu endi?eleri gidermek için BM ve ?sviçre makamlar? nezdinde giri?imlerde bulunduklar?n? ve olumlu cevaplar ald?klar?n? bildiren Cumhurba?kan? Erdo?an, "Unutmayal?m ki Anayasa Komitesinin ba?ar?s?zl???, Astana sürecinin ba?ar?s?zl??? olarak görülmektedir. Komitenin h?zl? ?ekilde somut sonuçlar elde etmesi temin edilmelidir. Bunun için de toplant?lar?n düzenli ?ekilde BM'nin kolayla?t?r?c?l???nda ve BM merkezlerinden herhangi birinde düzenlenmesi sa?lanmal?d?r." diye konu?tu.

Bugüne kadar düzenlenen sekiz toplant?dan istenilen sonuçlar?n elde edilmedi?inin bilindi?ini aktaran Cumhurba?kan? Erdo?an, muhalefet kanad?n?n tüm olumsuzluklara ra?men, Türkiye'nin telkinleriyle yap?c? bir anlay??la masada bulundu?unu aktard?.

Rejimin tavr?n?n ise birlikte ba?latt?klar? bu süreci baltalad???n? ifade eden Cumhurba?kan? Erdo?an, ?unlar? söyledi:

"Beraberce tesis etti?imiz bu sürecin geriye gitmesi, Astana mekanizmas?n?n i?levinin sorgulanmas?na yol açmaktad?r. Bu tablo kar??s?nda süreci canland?rmam?z ?artt?r. Astana süreci, öncü rolünü ve inisiyatif üstünlü?ünü kaybetmemelidir. Anayasa Komitesinin müteakip turlar?nda uluslararas? kamuoyuna sürecin ilerledi?i gösterilmelidir. Bu maksatla rejim nezdinde gereken telkinlerde bulunaca??n?za inan?yorum."

Cumhurba?kan? Erdo?an, Suriye'deki insanî krize i?aret ederek, "Bu krizi biz ç?karmad?k. Külfetinin de sadece bizler taraf?ndan yüklenilmesini beklemek adil de?ildir. ??te bu nedenle uluslararas? toplumun yard?mlar?n?n ayr?m gözetmeksizin ve artarak sürmesini temin etmek, mü?terek menfaatimizedir." dedi.

Cumhurba?kan? Erdo?an, ?dlib'de bugün göreceli de olsa sükûnet varsa bunun Astana Platformu'nun bir ba?ar?s? oldu?unu vurgulad?.

Sahada sükûneti muhafaza etmenin ve bu bölgedeki 4 milyon Suriyelinin yaralar?na merhem olman?n, onlara yard?m eli uzatman?n görevleri oldu?unu vurgulayan Cumhurba?kan? Erdo?an, ?dlib'deki ate?kesin ihlal edilmemesinin bu bak?mdan önemli oldu?unun alt?n? çizdi.

Cumhurba?kan? Erdo?an, "Özellikle sivilleri ve sivil yerle?im yerlerini hedef alan sald?r?lar, siyasi çözüm çabalar?m?z? baltal?yor. Rejim, kendi halk?n? bu gibi sald?r?larla öldürmek yerine samimiyetle siyasi sürece kat?lmal?d?r. Di?er taraftan, sizlerin ?dlib'deki terör odaklar?ndan kaynaklanan endi?elerinizi anl?yoruz. Mutabakatlar?m?z çerçevesinde her türlü tedbiri al?yoruz. ?ehitler verme pahas?na mücadelemizi kararl?l?kla sürdürüyoruz. Gelinen noktada çal??malar?m?z neticesinde bu bölgelerde terörist yap?lanmalar?n hâkimiyeti bulunmad???n?n alt?n? özellikle çizmek isterim." diye konu?tu.

"1 milyon Suriyelinin geri dönü?ü için haz?rl?klar?m?z sürüyor"

Türkiye'nin 3,7 milyon Suriyeliyi geçici olarak misafir etti?ine dikkati çeken Cumhurba?kan? Erdo?an, Suriye ihtilaf?n?n meydana getirdi?i insani krizin yükünü maddi, manevi, sosyal, toplumsal en fazla çeken ülkenin Türkiye oldu?unu vurgulad?.

Cumhurba?kan? Erdo?an, Suriyelilerin, topraklar?na huzuru kalple, güvenli, gönüllü ve onurlu geri dönü?ünün temin edilmesi gerekti?ini belirterek, ?unlar? kaydetti:

"Güvenlik ve istikrar sa?land??? takdirde Suriyelilerin kendi topraklar?na geri döndüklerini memnuniyetle görüyoruz. Terörden temizledi?imiz bölgelere Türkiye'den 500 binden fazla Suriyeli geri döndü, 1 milyon Suriyelinin geri dönü?ü için de haz?rl?klar?m?z sürüyor. Siyasi çözümde ilerleme kaydedilmesi, insani altyap?n?n haz?r edilmesi, dönmek isteyenlerin kötü muameleye maruz kalmayacaklar?ndan emin olmalar?, geri dönü?ler için temel te?vik unsurlar?d?r. Platformumuz, bu noktada daha etkin rol oynamal?d?r. Heyetlerimizin münhas?ran bu konuda isti?arelerini art?rmalar? gerekti?i kanaatindeyim."

"Uluslararas? camian?n yard?m ve deste?i de zaruri"

Suriye'deki insanî krizin yo?unlu?u artarken, uluslararas? camian?n yard?m ve deste?inin de zaruri oldu?unu bildiren Cumhurba?kan? Erdo?an, "Bu krizi biz ç?karmad?k. Külfetinin de sadece bizler taraf?ndan yüklenilmesini beklemek adil de?ildir. ??te bu nedenle uluslararas? toplumun yard?mlar?n?n ayr?m gözetmeksizin ve artarak sürmesini temin etmek, mü?terek menfaatimizedir." dedi.

Suriye'nin kuzeybat?s?ndaki durumun özellikle dikkati çekti?ini vurgulayan Cumhurba?kan? Erdo?an, "4 milyonu a?k?n Suriyeli, uluslararas? yard?mlara her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuyor. Türkiye, Birle?mi? Milletlerin (BM) bu yard?mlar?n? kolayla?t?rmak için s?n?r ötesi ve çizgi ötesi yard?mlar dâhil her türlü deste?i vermi?tir. Astana ortaklar?m?zdan da ayn? anlay??? bekliyorum." ifadelerini kulland?.

BM s?n?r ötesi mekanizmas?n?n bu defa 6 ay için uzat?ld???n? dile getiren Cumhurba?kan? Erdo?an, bu sürenin BM'nin erken toparlanma projeleri dâhil Suriye'nin tamam?na yönelik insani yard?mlar?n?n planlanmas? bak?m?ndan yeterli olmad???n?n aç?k oldu?unu söyledi.

Cumhurba?kan? Erdo?an, BM yard?mlar?n?n sürdürülebilir bir ?ekilde devam?n?n Suriye'deki insani krizin büyümesini engelleyecek yegâne yöntem oldu?una i?aret ederek, "Bu mekanizman?n ortadan kalkt??? bir tablonun yükü, bir kez daha Türkiye'nin, ?ran'?n, Rusya'n?n ve Suriye'nin omuzlar?nda olacakt?r." diye konu?tu.

Cumhurba?kan? Erdo?an, uzunca bir aradan sonra icra edilen bu zirvenin Suriye ihtilaf?n?n çözümüne bar??, huzur ve istikrara katk? sunmas?n?, hay?rl? sonuçlara vesile olmas?n? temenni ederek, sözlerini ?öyle tamamlad?:

"Ortak çabalar?m?z?n icmalini yapmam?za ve yeni i? birli?i geli?tirmemize imkân sa?layan zirve toplant?lar?n?n bundan sonraki dönemde daha s?k ?ekilde icra edilmesinin faydal? olaca?? a?ikârd?r. De?erli dostum Putin'in müteakip zirvemize ev sahipli?i yapma teklifini memnuniyetle kar??l?yorum. Aziz karde?im Cumhurba?kan? Say?n Reisi'ye bana ve heyetime gösterdi?i misafirperverlikten ötürü bir kez daha te?ekkür ediyorum."